به گزارش نبض بورس، ترجمه: پویا احمدی | با افزایش دیدارهای جداگانه رهبران روسیه و چین در جنوب شرق آسیا در این هفته، شرکای گروه اقتصادی بریکس با منطقه‌ای مواجه شده اند که مشتاق پیوستن به این گروه به عنوان ابزاری برای مقابله با نهادهای تحت رهبری غرب است.
نخست‌وزیر مالزی، انور ابراهیم در مصاحبه با رسانه‌های چینی پیش از سفر لی به مالزی، پس از اینکه بریکس با جذب کشورهای حول خاورمیانه و سایرین امسال دو برابر بزرگ شد، قصد خود را برای درخواست عضویت در این گروه اعلام کرد - تا حدی به خاطر داشتن دسترسی به منابع مالی و همچنین ایجاد یک جایگاه سیاسی مستقل از نفوذ واشنگتن.
تایلند، متحد پیمانی آمریکا، ماه گذشته درخواست خود برای پیوستن به بریکس را که به نام اعضای آن یعنی برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی نامگذاری شده، اعلام کرد. ماریس سانگامپونگسا، وزیر امور خارجه تایلند، هفته گذشته به خبرنگاران گفت: این گروه «نماینده یک چارچوب همکاری جنوب به جنوب است که تایلند مدت‌هاست تمایل دارد بخشی از آن باشد.»
برای کشورهایی که به دنبال کاهش خطرات اقتصادی ناشی از تشدید رقابت‌های آمریکا و چین هستند، پیوستن به بریکس تلاشی برای عبور از برخی از این تنش‌هاست. بسیاری از کشورهای جنوب شرق آسیا در حالی که از حضور امنیتی و سرمایه‌گذاری‌های واشنگتن استقبال می‌کنند، از نظر اقتصادی به تجارت با چین وابسته هستند.
اما عضویت در بریکس همچنین راهی برای نشان دادن نارضایتی فزاینده از نظم بین‌المللی به رهبری ایالات متحده و نهادهای کلیدی است که همچنان تحت کنترل قدرت‌های غربی مانند بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول باقی مانده‌اند.
سيف الدين عبدالله، وزير خارجه سابق مالزی در مصاحبه‌ای گفت: «برخی از ما، از جمله من، فکر می‌کنیم که باید راه‌حل‌هایی برای معماری ناعادلانه مالی و اقتصادی بین‌المللی پیدا کنیم. بنابراین بریکس احتمالا یکی از راه‌های متعادل کردن برخی مسائل خواهد بود.»
برای پوتین و رهبر چین، شی جین پینگ، علاقه به بریکس همچنین موفقیت آنها را در مقابله با تلاش‌های ایالات متحده و متحدانش برای منزوی کردن گسترده‌تر آنها به دلیل جنگ اوکراین و تهدیدات نظامی علیه تایوان، فیلیپین، کره جنوبی و ژاپن نشان می‌دهد.
ولودیمیر زلنسکی، رهبر اوکراین، اوایل این ماه برای جلب حمایت کشورهای آسیایی برای اجلاس صلح خود در سوئیس با مشکل مواجه شد و پوتین این هفته در حالی که حق خود را برای مسلح کردن مخالفان آمریکا در سراسر جهان محفوظ می‌داند، پیمان دفاعی با کره شمالی امضا کرد.
این گروه که سال‌ها تنها شامل پنج عضو بود، با پیوستن ایران، امارات متحده عربی، اتیوپی و مصر در ژانویه امسال گسترش یافت. این عمدتاً تلاشی بود که به رهبری چین برای افزایش نفوذ آن در عرصه جهانی صورت گرفت
اندونزی، یکی دیگر از کشورهای جنوب شرق آسیا، سال گذشته به عنوان یکی از پیشگامان پیوستن به بریکس در نظر گرفته شد، اما جائوکو ویدودو، رئیس جمهور این کشور بیان داشت که برای اتخاذ این تصمیم عجله‌ای ندارد.
با وجود دشمنی دیرینه با آمریکا، حرکت برای اضافه کردن اعضای جدید به بریکس ادامه داشته است. با وجود تلاش‌های ایالات متحده و اروپا برای جلوگیری از تجارت کشورها با مسکو، نمایندگان از ۱۲ کشور غیرعضو در گفتگوی بریکس در روسیه در این ماه شرکت کردند. این کشورها شامل دشمنان قدیمی آمریکا مانند کوبا و ونزوئلا و همچنین کشورهایی مانند ترکیه، لائوس، بنگلادش، سری‌لانکا و قزاقستان بودند.
ویتنام که سال گذشته با ارتقای روابط با واشنگتن، اقدامی در راستای مقابله با نفوذ فزاینده چین در منطقه تلقی می‌شد، نیز در این گفتگو حضور داشت. هانوی، همانطور که ماه گذشته صدای ویتنام، رسانه دولتی این کشور، اعلام کرد، پیشرفت این گروه را با «علاقه شدید» دنبال کرده است.
سخنگوی وزارت خارجه ویتنام، فام تای هانگ، در آن زمان گفت: «ویتنام همیشه برای مشارکت فعال و مشارکت در سازوکارهای چندجانبه جهانی و منطقه‌ای آمادگی دارد.»
با وجود مخالفت‌های شدید آمریکا با این استدلال که «هیچ کشوری نباید به پوتین فرصتی برای ترویج جنگ تجاوزکارانه خود در اوکراین بدهد»، ویتنام این هفته از رهبر روسیه استقبال کرد. ویتنام و روسیه روابطی مربوط به دوران جنگ سرد و اتحاد جماهیر شوروی دارند.
در بیانیه مشترکی که در پایان مذاکرات آنها صادر شد، روسیه از مشارکت ویتنام در گفتگوی اوایل این ماه استقبال کرد و گفت که آنها «برای تقویت بیشتر روابط بین کشورهای بریکس و کشورهای در حال توسعه، از جمله ویتنام، تلاش خواهند کرد.»
مشخص نیست که بریکس تا چه حد در مذاکرات پشت درهای بسته پوتین در ویتنام نقش داشته است، هرچند هر دو کشور متعهد به تقویت همکاری‌های دفاعی و انرژی شدند. لی ،نماینده چین، از سفر خود به مالزی برای تعمیق روابط تجاری و اقتصادی و پیشبرد ساخت پروژه‌های مهم استفاده کرد.
پس از گسترش امسال، بریکس قصد دارد از کشورهای غیر عضو برای شرکت در اجلاس بعدی خود در شهر کازان روسیه در اکتبر دعوت کند. تنها میزبانی این رویداد به مسکو فرصتی می‌دهد تا به جهانیان نشان دهد که با مخالفت غرب با جنگ اوکراین کاملاً منزوی نشده است.
اسکات مارسیل، سفیر سابق آمریکا در اندونزی، میانمار و اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا گفت: «پوشیده نیست که واشنگتن بریکس را به خصوص با عضویت ایران و روسیه دوست ندارد.»
او در عین حال گفت: هر چه این بلوک بزرگتر شود، احتمال کمتری برای یافتن اجماع در مورد مسائل کلیدی وجود دارد. «به نظر من، واشنگتن احتمالاً از اقدام تایلند و مالزی برای پیوستن به آن استقبال نمی‌کند، اما فکر نمی‌کنم این باعث ناراحتی شدید شود.»
یک مقام وزارت خارجه آمریکا گفت که ایالات متحده از علاقه مالزی، تایلند و ویتنام به بریکس آگاه است و افزود که بلوک‌های چندجانبه باید اصول منشور ملل متحد مانند احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی را تقویت کنند.
لازم به ذکر است که مزایای بالقوه پیوستن به بریکس فراتر از ژئوپلیتیک است.
اعضای این بلوک توافق کرده‌اند که ۱۰۰ میلیارد دلار ذخایر ارزی را باهم به اشتراک بگذارند تا در مواقع اضطراری به یکدیگر وام دهند. این گروه همچنین بانک توسعه جدید (New Development Bank) را تاسیس کرد - موسسه‌ای به سبک بانک جهانی که از زمان آغاز فعالیت در سال ۲۰۱۵، تقریباً ۳۳ میلیارد دلار وام را عمدتاً برای پروژه‌های آب، حمل و نقل و سایر زیرساخت‌ها تأیید کرده است.
طبق گزارشی که این ماه توسط موسسه لوی در سیدنی منتشر شد، این منبع برای سرمایه گذاری در جنوب شرق آسیا که تأمین مالی رسمی توسعه مربوط به آن در سال ۲۰۲۲ به پایین ترین رقم یعنی ۲۶ میلیارد دلار کاهش یافته بود، می تواند مفید واقع شود.
سعيف الدين، از مالزی، گفت جذابیت دیگر عضویت، احساسات منفی باقیمانده نسبت به موسساتی مانند صندوق بین‌المللی پول است که گاهی اوقات اقدامات ریاضتی را در منطقه اعمال می‌کرد که گفته می‌شود باعث بدتر شدن مشکلات اقتصادی ناشی از بحران مالی آسیا در اواخر دهه ۱۹۹۰ شده است.
واشنگتن بیکار ننشسته است. این کشور روابط امنیتی را در منطقه در مورد مسائلی مانند مبارزه با تروریسم و با کشورهایی مانند ویتنام و فیلیپین که از اختلافات خود با پکن در دریای چین جنوبی به طور فزاینده‌ای نگران هستند، تعمیق بخشیده است. اما با تشدید رقابت قدرت‌های بزرگ در سراسر جهان، این درک نیز وجود دارد که منطقه نیاز به محافظه‌کاری دارد.
اونگ کنگ یونگ، دبیرکل سابق آسه‌آن در مصاحبه‌ای گفت: «فضای مانور برای کشورهای کوچک‌تر به طور فزاینده‌ای کمتر می‌شود. با پیوستن به سازمان‌هایی مانند بریکس، کشورها نشان می‌دهند که می‌خواهند با همه طرف‌ها، نه فقط با آمریکا و متحدانش، دوست باشند.»
منبع: Bloomberg
